De Empanada is een typisch Galicisch gerecht. Het wordt in Spanje dan ook wel de empanada gallega genoemd. Een empanada kun je het beste omschrijven als een koek van deeg met hartige vulling. Kenmerkend voor de empanada Gallega is zijn formaat. Waar andere empanadas vaak kleine vleespasteitjes zijn is de Galicische variant een groot formaat voor een hele familie. Vaak wordt een empanada dan ook in kleinere stukken verkocht.
Heerlijk als tussendoor en ook ideaal voor onderweg. Een empanada neem je makkelijk mee, je kunt het koud eten – ook dan is het heerlijk – en mooi meegenomen, een empanada hoor je met je handen te eten.
Mijn eerste, komische herinnering aan de empanada
Mijn eerste herinnering aan een empanada is een nogal komische. Ik studeerde in Santiago de Compostela en mijn ouders kwamen vanuit Nederland een weekje op bezoek. Na aankomst kwamen we aan in mijn piso om een kopje koffie te drinken.
Mijn vader vond het een goed idee om er iets lekkers bij te eten. Een lekkere koek of taartje. Vlakbij mijn huis was een bakker en mijn vader was ervan overtuigd er zonder Spaans te spreken wel uit te komen. Hij kon tenslotte in de vitrine aanwijzen wat hij wilde hebben.
En zo kwam hij enkele minuten later terug met enkele heerlijke empanadas. Groot was onze verbazing toen we een hap namen en er geen zoete vulling in zat, maar een hartige vulling die de empanadas kenmerkt.
Op dat moment leerde ik, empanadas is geen zoete lekkernij, maar een heerlijk hartig hapje.
Historie
De empanada gallega is met recht een klassiek gerecht. Het is bewezen dat de empanada al honderden jaren oud is. Eén van deze bewijzen is te zien op de fameuze Pórtica da la Gloria, de grote toegangspoort uit de 12e eeuw tot de kathedraal van Santiago de Compostela. Zo lang gaat de empanada al mee!
In de geschiedenisboeken wordt de empanada ook vooral als een praktisch gerecht beschreven. Het is makkelijk mee te nemen, blijft wel even goed én je kunt er prima restjes in kwijt.
Empanadas worden behalve in Galicië ook in Portugal en Zuid-Amerika gegeten. Vanuit Galicië heeft het gerecht deze gebieden veroverd.
Hoe maak je een empanada?
Net als bij vele andere traditionele gerechten is er niet één unieke bereidingswijze. Zoals iedere moeder in Italië een andere (pasta) ragú bolognese maakt, zo zal ook iedere Gallego die je vraagt naar de empanada een iets andere bereidingswijze geven.
Als je een Gallego vraagt naar de lekkerste empanada krijg je altijd hetzelfde antwoord: “a da miña nai” (“die van mijn moeder”)
In grote lijnen komt een empanada gallego altijd neer op deeg met een vulling. Zowel het deeg als de vulling kun je op verschillende manieren invullen. De meest bekende vullingen zijn met tonijn, kabeljauw, kip of gehakt. Maar ook moderne varianten met mosselen of zelfs pulpo komen voorbij. En natuurlijk kun je ook prima een vegetarische empanada maken. Met wat fantasie en uitproberen kun je heerlijke empanadas maken!
Een empanada kun je prima zelf maken, maar ook bij vele restaurants en barretjes in Galicië kun je een empanada gallega nuttigen. Het wordt vaak als tussendoor gegeten en kan ook doorgaan voor een snelle lunch of zelfs als vullende tapa. In Santiago de Compostela kun je onder andere van een klassieke empanada genieten in de nostaligische Taberna O Gato Negro (zie mijn tips in Santiago de Compostela)
Empanada recepten
Internet staat bol van empanada recepten. We hebben net al gezien dat er vele varianten zijn, zowel in deeg als in vulling. Ik beschrijf hier één variant. De empanada die in mijn beleving de meest traditionele is: empanada met tonijn
Wat heb je nodig:
- Deeg (zelf kneden of gebruik kant-en-klare plakjes hartige taart)
- Vulling:
- Ui
- Tonijn uit blik (3 blikjes)
- Halve groene paprika
Bereidingswijze
- Prepareer het deeg
- Verwarm de oven op 180 graden en vet een bakplaat in
- Fruit de ui en paprika een paar minuten in een pan op het vuur
- Leg de bodem van je empanada uit op de bakplaat
- Verdeel het ui-mengsel op de empanada en vervolgens de tonijn
- Leg hier een ander stuk deeg op en duw de rand samen met de bodem.
- Bak de empanadas een half uur in de oven
Je kunt de empanadas warm, half warm en ook koud eten. Welke vulling je ook kiest, bovenstaand stappenplan kun je als leidraad hanteren. Varieer naar smaak!
Wil je meer empanada recepten?
In het boek ‘Mijn keuken van Galicië’ staan meerdere varianten van zowel vulling en deeg. En als bonus een mooi verhaal en prachtige foto’s erbij.