Elk jaar in het eerste weekend van juli vindt de Rapa das Bestas de Sabucedo plaats. Bij dit traditionele evenement leidt men wilde paarden uit de bergen naar een arena in het dorp. Hier knipt men onder grote belangstelling en met blote handen de manen en staart van de paarden. Het evenement vindt op verschillende plekken plaats. De bekendste is de Rapa das Bestas in het plaatsje Sabucedo en trekt jaarlijks veel publiek.
Wat gebeurt er bij de Rapa das bestas?
Rapa das Bestas betekent letterlijk ‘Het knippen van de beesten’. In de bergen van Galicië leven grote troepen wilde paarden. Eenmaal per jaar leiden lokale mannen de paarden uit de bergen naar een arena in het dorp. Het evenement begint op zaterdag met het verzamelen van de dieren. Dit gaat door tot de arena helemaal gevuld is met paarden. Vervolgens springen de lokale mannen de arena in om de manen en staart van de paarden te knippen. De mannen in de arena noemt men ‘aloitadores’ genoemd, zij mogen slechts hun lichamelijke kracht en vaardigheid gebruiken om de paarden op de knieën te krijgen. De reden dat men met blote handen werkt, en niet met stokken en zwepen, is om de paarden als gelijken te zien. De dieren krijgen in de arena indien nodig diergeneeskundige hulp.
Een paard scheren gaat als volgt. Twee mannen – de aloitadores – springen op het paard af en omhelsen zijn hoofd. Vervolgens probeert een op het paard te klimmen en de ander het rustig te krijgen. Eenmaal onder controle probeert men het paard op de knieën te krijgen, om tot slot de manen en staart te knippen. Dit gebeurt allemaal met de hand en met teamwerk tussen de locals.
Jonge veulens worden van de troep gescheiden. Zij worden gemerkt, zodat ze later herkenbaar zijn. Vroeger werden zij gebrandmerkt, tegenwoordig gebeurd dit met microchips.
Na enkele dagen worden de paarden weer losgelaten, ze trekken weg uit de drukte en vormen weer hun kuddes in de bergen.
Op de volgende video is goed te zien hoe de Rapa das Bestas eraan toe gaat:
Welke paarden worden geknipt?
Het gaat specifiek om wilde paarden die in de bergen leven, niet om gedomesticeerde paarden die als huisdier worden gehouden.
Galicië is één van de plekken in Europa met de meeste wilde paarden. Toch is het aantal wilde paarden in Galicië de afgelopen eeuw flink afgenomen. In 1970 waren er nog ruim 22.000, nu leven er nog slechts ongeveer 10.000 paarden in het wild. Hier zijn verschillende redenen voor. Zo is er tegenwoordig meer bos, maar zijn er ook bosbranden die bossen en graslanden platbranden, waarna er eucalyptus gaat groeien. Dit zorgt ervoor dat het voor de paarden minder makkelijk wordt en hun populatie afneemt. Op de lange termijn kan dit zelfs de traditie van Rapa das Bestas in gevaar brengen!
Geschiedenis van de Rapa das Bestas
Dat mannen met blote handen paarden scheren kan niet anders dan een oude traditie zijn. Het is bewezen dat de traditie al in de 18e eeuw plaatsvond. Er zijn zelfs geluiden dat de traditie al veel ouder is.
De traditie ontstond toen boeren op deze manier wilde paarden vingen om ze te gebruiken voor landbouwwerkzaamheden. De aloitadores waren destijds vaardige paardenvangers en gebruikten hun vaardigheden om de dieren te vangen en te temmen.
De traditie wordt eigenlijk ‘curro’ genoemd. Een ‘curro’ is het bijeenbrengen van paarden om ze te scheren. Rapa das Bestas is de benaming van het specifieke evenement in Sabucedo, een klein dorpje van zo’n 200 inwoners in het binnenland van Pontevedra, op een uurtje rijden van Santiago de Compostela. Vanwege de (toeristische) populariteit van dit evenement staan de curro’s nu vooral bekend onder de term Rapa das Bestas.
Discussie over diervriendelijkheid
De intentie is absoluut diervriendelijk. Wilde paarden onderzoeken, chippen en hen knippen. Of de manier waarop dit gebeurt voor de paarden zo prettig is verschillen de meningen over. In vroeger eeuwen kon het waarschijnlijk niet anders, maar tegenwoordig is het vooral een lokaal feestelijk evenement en toeristische trekpleister. De wilde paarden die gewend zijn in een kudde in de bergen te leven, worden naar een drukke arena gebracht. Daar zijn ze omringd door vele toeristen, worden door mannen besprongen en staan hutje mutje op elkaar. Ondanks dat ze verzorgd worden, brengt dit waarschijnlijk ook stress bij de paarden die deze drukte niet gewend zijn.
In de afgelopen jaren zijn er wel aanpassingen gedaan aan het evenement om de veiligheid van de dieren te verbeteren. Zo zijn er dierenartsen aanwezig om ervoor te zorgen dat de paarden geen onnodige pijn lijden en wordt er strenger toegezien op de naleving van de regels en voorschriften.
Vele lokale bewoners koesteren de traditie. In hun beleving draagt het evenement juist bij aan het behoud van de Galicische cultuur en identiteit.
Wat vind jij van de traditie van de Rapa das Bestas?